W jaki sposób mogę zadbać o swoje żyły w ciąży?
Dlaczego w trakcie ciąży zaczęły pojawiać się u mnie poszerzone naczynia żylne i pajączki?
Czy istnieją jakieś zagrożenia związane z żylakami w ciąży?
Czy żylaki krocza i żylaki sromu, które pozostały mi po drugiej ciąży to problem wyłącznie kosmetyczny?
Czy istnieją skuteczne sposoby, by pozbyć się żylaków okolic intymnych i żylaków, które wychodzą mi na udach?

flebologia_ciaza

W Klinice Flebologii-NASMED pomagamy odpowiedzieć Paniom w ciąży i planujących ciążę na wszystkie pytania dotyczące układu żylnego. Pełne badanie USG-Doppler żył kończyn dolnych wraz z konsultacją lekarza specjalisty i profesjonalnym doborem wyrobów kompresyjnych oferujemy Paniom w ciąży w kwocie 100 zł.

Co warto wiedzieć…?
Ciąża i poród są okresami w życiu kobiety, kiedy dochodzi do wielu fizjologicznych i anatomicznych przemian w organizmie, mających na celu donoszenie i urodzenie dziecka. Czasami to dostosowanie odbywa się kosztem zdrowia matki. Pomimo najlepszej pielęgnacji ze strony kobiety i troskliwej opieki medycznej, ciąża niesie ze sobą duże ryzyko ujawnienia się żylaków kończyn dolnych, niewydolności żylnej miednicy z towarzyszącymi żylakami okolic intymnych (krocza i sromu) oraz powstania niebezpiecznych powikłań pod postacią zakrzepów.

Jakie są powody zwiększonego ryzyka pojawienia się chorób układu żylnego w ciąży?
Powodów wzrostu ryzyka choroby żylnej w ciąży jest wiele, zależą one od jej okresu. W pierwszym trymestrze, gdy macica jest jeszcze nieduża, bardzo duży wpływ na pojawienie się żylaków mają uwalniane hormony, a w szczególności progesteron. Wpływa on rozkurczająco na mięśnie gładkie, powodując nie tylko zmniejszenie napięcia mięśniówki ścian żył, lecz również moczowodów, pęcherza moczowego oraz jelit.

W kolejnych miesiącach pojawia się kolejny czynnik, jakim jest mechaniczny ucisk stopniowo powiększającej się macicy i płodu na żyły miednicy oraz żyłę główną dolną. Efekt kompresji wspomnianych wyżej naczyń powoduje utrudnienia w odpływie krwi żylnej z kończyn dolnych. Jest to szczególnie ważne w pozycji leżącej na wznak lub na prawym boku, ponieważ powoduje to gwałtowny spadek powrotu żylnego do serca, wzmaga tendencję do omdleń, indukuje kołatania serca oraz pogarsza odpływ krwi z łożyska. Przy próbie powstania może dojść do nagłego spadku ciśnienia tętniczego i zasłabnięcia. Kolejnym istotnym czynnikiem jest zwiększenie się puli krwi krążącej poza sercem, spowodowane wzrostem jego rzutu na obwód. Doprowadza to do lepszego wypełnienia naczyń krwią, a w szczególności pojemnego układu żylnego, co często kończy się jego nadmiernym rozdęciem.

Dość częstym problemem kobiet rodzących wielokrotnie lub Pań po ciążach bliźniaczych jest tzw. niewydolność żylna miednicy, która typowo objawia się poszerzeniami żylnymi okolic krocza, sromu i strefy podpośladkowej (tzw. żylaki okolic intymnych). Panie po ciążach z przewlekłymi dolegliwościami bólowymi odczuwanymi w podbrzuszu, nasilającymi się przy siedzeniu i dłuższym staniu z towarzyszącymi odczuciami pieczenia w okolicy krocza w czasie stosunku płciowego lub tuż po nim, powinny zawsze wykluczyć tę chorobę.

Dokładna diagnostyka zespołu niewydolności żylnej miednicy odbywa się w czasie badania USG-Doppler żył kończyn dolnych oraz po badaniu USG Doppler żył wykonywanym przezpochwowowo i przezbrzusznie (z oceną żył miednicy małej i jamy brzusznej). Postawienie pełnego rozpoznania choroby nierzadko wymaga poszerzenia diagnostyki o dodatkowe metody obrazowania układu żylnego: wenografię-MR, wenografię-TK oraz flebografię żył jamy brzusznej i miednicy małej. Klinika Flebologii-NASMED oferuje Paniom profesjonalną diagnostykę tego typu problemów i sprawdzone metody leczenia niewydolności żylnej miednicy małej i krocza.

W organizmie ciężarnej zachodzą również zmiany w układzie krzepnięcia, polegające na zwiększeniu lepkości krwi i krzepliwości, wynikające miedzy innymi ze wzrostu poziomu fibrynogenu, czynnika III, zwiększenia aktywności płytek oraz zmniejszenia aktywności fibrynolitycznej osocza. Wszystkie te czynniki mogą sprzyjać powstawaniu zakrzepów.

Jakie są czynniki ryzyka wystąpienia niewydolności żylnej w ciąży?
Istotnymi czynnikami zwiększającymi ryzyko pojawienia się żylaków w ciąży są:
– skłonność dziedziczna (statystyczne ryzyko rozwoju żylaków u osoby, u której jedno z rodziców ma żylaki wynosi 42%, jeśli oboje to ryzyko wzrasta nawet do 89%!)
– sama ciąża (pierwsza niesie ze sobą istotnie zwiększone ryzyko rozwoju żylaków, każda następna zwiększa je dodatkowo)
– otyłość
– siedzący lub stojący tryb życia, doprowadzające do zastoju krwi w żyłach kończyn dolnych
– częste zaparcia mogące być przyczyną pojawienia się żylaków odbytu
– noszenie nieodpowiedniego obuwia oraz płaskostopie
– ogrzewanie podłogowe w mieszkaniu
– gorące kąpiele
– niekorzystny anatomicznie układ naczyń żylnych w jamie brzusznej i miednicy małej (do weryfikacji w badaniach obrazowych)
– leczenie hormonalne w ciąży

Pocieszające jest to, że według niektórych autorów brak objawów niewydolności żylnej do 26 tygodnia ciąży, powoduje zdecydowanie mniejsze ryzyko pojawienia się ich żylaków w późniejszym terminie.

Jakie są objawy niewydolności żylnej w ciąży?
Objawy niewydolności żylnej w ciąży są w większości przypadków typowe. Zaliczamy do nich uczucie ciężkości w łydkach (szczególnie odczuwane wieczorem) oraz ich kurcze (szczególnie nasilone w nocy). Kobieta ciężarna może skarżyć się na osłabienie nóg, a nawet utrudnienie chodzenia. Czasami nasila się potrzeba ciągłego ruchu z powodu tzw. „zespołu niespokojnych nóg”. W początkowej fazie niewydolności żylnej, pomimo powyższych objawów, zmiany kliniczne są słabo zaznaczone, zastawki mogą być jeszcze wydolne, niewidoczne są żylaki, obrzęki czy przebarwienia w okolicy kostek. Często są to po prostu objawy przepowiadające wystąpienie choroby.

Zdarza się jednak, że już w pierwszym trymestrze ciąży można zaobserwować niewydolność zastawkową głównych pni żylnych układu powierzchownego. Zmiany te powodują dyskomfort, uczucie ciężkości nóg oraz ból w trakcie chodzenia. Kobiety skarżą się głównie na zmiany skórne i żylaki, które powodują zmianę zabarwienia kończyn i okolic kostek. Ciąża może wywoływać również pojawienie się guzków krwawniczych w okolicy odbytu.

Obrzęk kończyn dolnych często współistnieje z objawami niewydolności żylnej i w większości przypadków ustępuje w okresie połogu, tak samo jak objawy zespołu niespokojnych nóg. Trzeba pamiętać, że poza zwykłą niewydolnością żył układu powierzchownego w ciąży istnieje zwiększone ryzyko zakrzepicy żył głębokich i związanej z nią zatorowości płucnej. Jest to jedna z częstszych przyczyn zgonów w oddziałach położniczych.

W jaki sposób mogę zapobiegać żylakom kończyn dolnych będąc w ciąży?
Aby wspomóc w ciąży obciążony układ żylny kobiety powinny:
– postarać się o zmianę stylu życia (wskazane są spacery, pływanie oraz dieta niwelująca częstość zaparć)
– zmienić nawyki w pracy (częściej wstawać, chodzić i uruchamiać mięśnie łydek odpowiednimi ćwiczeniami)
– unikać słońca i gorących kąpieli
– nosić profilaktycznie odpowiednio dobrane wyroby kompresyjne (pończochy lub rajstopy)
– starać się przyjmować pozycję z wyżej uniesionymi nogami lub na lewym boku
– tylko na wniosek lekarza stosować preparaty wspomagające z diosminą, hesperydyną, wyciągiem z rutyny czy kasztanowca
– w razie wątpliwości i narastających dolegliwości oraz dodatniego wywiadu rodzinnego należy skonsultować się z lekarzem flebologiem w celu wykonania badania USG Doppler żył kończyn dolnych

ulozenie-w-ciazy-nasmed

Niewydolność żylna u kobiet w ciąży, choć może wydawać się mało groźna, powoduje jednak poważne komplikacje zarówno w okresie okołoporodowym, jak i po urodzeniu dziecka. Poprawne prowadzenie się ciężarnej połączone z dbałością o podstawowe elementy profilaktyki przeciwżylakowej ma zasadnicze znaczenie dla zdrowia matki i dziecka.

W ciąży nigdy nie powinno się wykonywać skleroterapii czy zabiegów chirurgicznych. Jeśli po porodzie żylaki nadal są widoczne (zalecamy sprawdzanie nóg 3 miesiące po porodzie), wtedy należy to skonsultować z lekarzem flebologiem. Często jest tak, że poszerzenia żylne widoczne na nogach w ciąży znikają po 2-3 miesiącach od porodu samoistnie.

Jakie mogą pojawić się powikłania niewydolności żylnej w ciąży?
Najpoważniejszym powikłaniem niewydolności żylnej w ciąży jest zakrzepica, która może pojawić się w trzech postaciach. Wykrzepić mogą żyły powierzchowne, głębokie oraz sploty żylne miednicy. Najmniej groźna jest zakrzepica żył powierzchownych. Objawia się ona najczęściej dużym odczynem zapalnym (bolesnością i zaczerwienieniem) wzdłuż zmienionej żyły lub żylaka. Leczenie powinno polegać na podawaniu preparatów stosowanych miejscowo oraz używaniu kompresji dobranej właściwie dla chorej kończyny dolnej.

Bardziej niebezpieczna jest zakrzepica żył głębokich (ryzyko jej wystąpienia w ciąży wzrasta aż 4-krotnie), gdyż wiąże się ona z istotnym ryzykiem wystąpienia zatorowości płucnej. Zakrzepica żył głębokich powinna być jak najwcześniej rozpoznana, a leczenie przeciwzakrzepowe heparynami starannie monitorowane pod kontrolą lekarza ginekologa. Nigdy nie należy lekceważyć objawów bólowych kończyny (szczególnie łydki), nasilających się przy unoszeniu palców stopy ku górze. Zakrzepicy w układzie żył głębokich zwykle towarzyszą: obrzęk, sinica lub zaburzenia oddychania (duszność to jeden z objawów zatorowości płucnej). W tym przypadku konieczne jest pilne wykonanie badania USG Doppler żył kończyn dolnych.

W ciąży stosunkowo częstym problemem jest ucisk powiększającej się macicy na żyły biodrowe i udowe. Może to doprowadzać do powstania wyjątkowo niebezpiecznej zakrzepicy w obrębie żył miednicy (zakrzepica segmentu biodrowo-udowego). W tym przypadku objawy są bardziej burzliwe, obrzęk kończyny i bolesność obejmują całą dotkniętą procesem nogę, dużo częściej po stronie lewej. Pojawiają się skurcze, ociężałość, bolesne napięcie łydek, a także zaburzenia w częstości oddawania moczu. Mogą występować problemy z wypróżnianiem, wzdęcia i niecharakterystyczne bóle dolnych partii brzucha. Jak do tej pory nie było skutecznych metod leczenia tego typu zakrzepic. Obecnie dysponujemy metodami likwidującymi skrzepy w żyłach biodrowych i udowych, a także skutecznym i małoinwazyjnym sposobem ich udrożniania, przy pomocy stentów dedykowanych do naczyń żylnych (więcej na ten temat w dziale ZAKRZEPICA ŻYLNA).

Niestety w większości przypadków choroby zakrzepowo-zatorowej w okresie ciąży, porodu i połogu dochodzi do jej przeoczenia, bądź też diagnozowane są one zbyt późno. Należy pamiętać, iż ryzyko zakrzepicy wzrasta istotnie wśród ciężarnych z wrodzoną lub nabytą nadkrzepliwością. W tych sytuacjach wdrożenie leczenia przeciwkrzepliwego powinno odbywać się jedynie za zgodą lekarza-ginekologa, prowadzącego ciążę. Wśród dostępnych metod profilaktyki najważniejszą jest noszenie wyrobów kompresyjnych.

Do najważniejszych czynników ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej w ciąży należą:
– ciąża wielopłodowa
– cięcie cesarskie
– stan przedrzucawkowy
– zespół hiperstymulacji (6-krotnie zwiększa ryzyko zakrzepicy)
– unieruchomienie
– aktywne zakażenie ogólnoustrojowe

flebologia_icon sprawdź również
kompresjoterapia